Vitaliteit en leren van topsporters

2 juli 2014

Duurzaam vitaal organiseren, wat kunnen wij leren van topsport en van ons eigen (sport)gedrag?

Organisaties moeten net als topsporters topprestaties leveren. Verhalen, beelden en principes uit de topsport hebben vaak een inspirerende uitwerking op organisaties. Het aura van succes en bewezen resultaat dat om succesvolle topsporters hangt roept voor veel organisaties een beeld op van onbenutte mogelijkheden en kansen….. Topsporters zijn al jaren veel gevraagde sprekers binnen het bedrijfsleven. De vraag die mij boeit is of je, wanneer je bepaalde principes uit de topsport vertaalt naar organisaties, je binnen zo’n organisatie duurzaam op topniveau kunt presteren?

De principes uit de topsport. Over welke principes uit de topsport hebben wij het eigenlijk? Kort gezegd gaat het hierbij meestal om zaken als focus, het belang van een heldere doelstelling, op basis van die doelstelling het regelmatig en systematisch toedienen van prikkels om de prestatie te verhogen teneinde een bijzonder ambitieuze doelstelling te behalen. In de topsport wordt hierbij uiteraard zorgvuldig gekeken naar de optimale (rand)voorwaarden. Van het meten van het potentiële prestatievermogen, het maken een realistische planning, het continu monitoren tot de aandacht voor voldoende rust en herstel. Geen hemelbestormende nieuwe zaken maar binnen organisaties in de waan van alledag, genoeg aanknopingspunten voor verbetering.

Je innerlijke familie en topprestaties leveren. Om eigen gedrag en gedrag van anderen beter te begrijpen en te kunnen beïnvloeden maken wij binnen De EnergieFactor gebruik van de taal van de innerlijke familie (grondlegger psychologe Arienne Klijn) Hoe gaat dat in zijn werk? Iedereen heeft een innerlijke familie van kwaliteiten bestaande uit een meisje, jongen, man en vrouw. De kunst is deze familieleden te leren kennen en zo goed mogelijk met elkaar te laten samenwerken. Op die manier haal je het beste uit jezelf en anderen.

Je innerlijke familie en vitaliteit. Voor topprestaties moet je, net als topsporters, vitaal zijn. Wij hanteren binnen De Energiefactor een brede definitie van vitaliteit waarbij het naast het energieke/drive (jongetje) en de (geest)kracht van de man gaat om het sociaal/emotioneel verbonden zijn (meisje) en de zingeving van de vrouw. Kortom vitaal ben je als je hele innerlijke familie in balans is, pas dan kun je duurzame optimale prestaties leveren. Hoe geef je binnen het verhaal van de topsport principes de hele familie een duurzame plek?

Een privé ontdekking uit mijn “hardloopcarrière” Mijn zoektocht naar antwoorden op deze vraag begint bij een prive ontdekking over mijn eigen hardloopgewoonten. Ik vermoed dat mijn verhaal een aantal universele uitgangspunten bevat.

Met de discipline van mijn innerlijke man loop ik iedere week minimaal 1 en soms 2 keer hard en 2 of 3 keer per jaar een wedstrijd. Het is mijn innerlijke jongetje wat plezier beleeft aan hardlopen. Ik ben hier ongev. 2 jaar terug mee begonnen zonder duidelijk doel voor ogen en eigenlijk heb ik dat nog steeds niet. Toch liep ik een paar maanden terug tijdens een wedstrijd 10 km in 52 min. Het enige wat mijn jongetje doet is iedere keer de grens een beetje verleggen en kijken of het sneller kan. Stiekem vind mijn innerlijke jongetje het heel grappig om tijdens wedstrijden mensen in te halen, vooral die met veel meetapparatuur aan hun lijf;). Wanneer mijn jongetje hoort dat je potentiële prestatievermogen meetbaar is wordt hij wel nieuwsgierig naar hoe ik daarop zou scoren. Hij denkt nl dat het nog wel veel sneller kan… Mijn innerlijke vrouw weet dat wanneer dit echter zou betekenen dat ik een heel streng en serieus trainingsprogramma zou moeten gaan volgen, het zou kunnen zijn dat mijn jongetje de lol verliest in het spelletje grenszoeken en ook mijn innerlijke meisje zou dit wel eens heel eng kunnen gaan vinden. Kortom mijn innerlijke vrouw is zich bewust dat mijn hardlopen vooralsnog vooral het domein is van mijn innerlijke kinderen. Mijn jongetje vind het leuk en krijgt een kick van een beetje nonchalant steeds een betere tijd neerzetten en mijn meisje wordt er ook blij van, ze kan zich er goed door ontspannen en vindt het prettig dat je er zo mooi op gewicht door blijft ;). Mijn vrouw weet ook dat wanneer mijn man het meer voor het zeggen zou hebben, wij waarschijnlijk op korte termijn sneller en meer kunnen bereiken….

Opgebrande ex topsporters Vervolgens dacht ik hierbij aan tal van topsporters die na afloop van hun carrière opbiechten dat ze helemaal geen lol hebben beleefd in de jaren dat ze topsport bedreven. Bv het verhaal van toptennisser Andre Agassi, voormalige nummer 1 van de wereld. Kennelijk is het dus jaren lang mogelijk om onder hoge druk technisch uitzonderlijke prestaties te leveren zonder dat je hier de energie en het plezier van het jongetje bij beleeft. Vertaalt naar organisaties schuilt daar het gevaar van een weinig duurzame werkwijze.

Vitale organisaties. Topsport bedrijven doe je natuurlijk ook maar een beperkt aantal jaren van je leven. Als organisatie als geheel wil je permanent op topsport niveau presteren. De vraag is wat je mag verwachten van de mensen binnen een organisatie die in totaal 40 a 45 jaar mee moeten in het arbeidsproces. Hoe zit het bv met verschillende leeftijdsfasen van medewerkers? Mag en kun je verwachten dat mensen in iedere leeftijdsfase topprestaties leveren of vragen sommige leeftijdsfasen (bv ouders met jonge kinderen en ouderen) juist om meer balans met de sociale omgeving waar zij deel van uitmaken. Topsporters ’mogen/hoeven’ met niets en niemand buiten de topsport rekening te houden. Medewerkers binnen organisaties zijn niet gelegitimeerd vrijgesteld van sociaal functioneren, zeker niet in bepaalde fasen van hun leven.

Terug naar de bedoeling. Het vertalen van de principes uit de topsport naar organisaties en organiseren heeft, denk ik, als gevaar dat het binnen organisaties een beheersmatig (mannelijk) verhaal wordt (wetenschappelijk onderzoeken, plannen, trainen, bijstellen, monitoren etc) Dit zou dan voorbij gaan aan de bedoeling zoals bv verwoord in het boek 'Verdraaide organisaties' van Wouter Hart. Hij stelt dat organisaties "verdraaid" zijn als de natuurlijke principes van organiseren verloren zijn gegaan onder een lawine van on-natuurlijke managementlogica. Recht tegenover deze verdraaide organisaties staan de organisaties die juist excelleren. Zij houden zaken eenvoudig en dicht bij de menselijke natuur en presteren daarmee enorm veel beter.

Bevatten de principes uit de topsport niet ook een hoog gehalte managementlogica? Houden ze wel genoeg rekening met de menselijke natuur zoals wij die kunnen verwoorden aan de hand van de verschillende wensen, behoeften en kwaliteiten van onze innerlijke families? Want vitaal ben je immers als je hele innerlijke familie in balans is en pas dan kun je duurzame optimale prestaties leveren.

Dit verdient nadere verkenning en ondertussen worstel ik met de vraag of ik toch niet wat serieuze meetapparatuur moet aanschaffen… Volgende week loop ik nl sinds 4 maanden weer een wedstrijd en zou ik het super gaaf vinden als ik de 10 km binnen 50 minuten loop. Al was het maar 49.59;)! Op de band in de sportschool is dit mij al 2 keer gelukt. Buiten blijft het gokken, wanneer loop ik nu precies gem. 12 km per uur. Mijn laatste rondje buiten liep ik 50.40 … Toch maar een snelheidsmetertje aanschaffen… want meten is weten! Wel jammer dat ik dan anderen met meters niet meer stiekem kan uitlachen…Tijd voor innerlijk familieberaad….

De EnergieFactor is expert in vitaliteit en is dagelijks bezig met het vergroten van vitaliteit van individuen, teams en organisaties. Meer info over ons kunt u terugvinden op www.de-energiefactor.nl